تاثیر سلنیوم بر عملکرد و خصوصیات کیفی کلم بروکسل در شرایط آبکشت

کلم بروکسل یا تکمه ای درواقع یک سبزی اروپایی است که امروزه در جهان اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و در سطح وسیعی در اروپا کشت می شود. رشد بهینه و عملکرد بهینه سبزی از نظر کمی و کیفی تحت تاثیر شرایط تغذیه ای قرار دارد و نقش سلنیوم از این نظر ویژه است. بدین جهت آزمایشی برای بررسی تاثیر سلنیوم بر عملکرد و خصوصیات کیفی کلم تکمه ای در سال1391-1390 در گلخانه تحقیقاتی هیدروپونیک گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز صورت گرفت. آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار شامل شش سطح سلنیوم (0، 2، 4، 8، 16و 32 میلی گرم در لیتر) و 4 تکرار بر کلم تکمه ای رقم jade cross e انجام شد. نتایج نشان داد که خصوصیات رویشی شامل سطح برگ، وزن تر و خشک برگ های پیر، ساقه و همچنین ریشه، و تعداد برگ پیر و طول ساقه به طور معنی داری تحت تاثیر سطوح سلنیوم قرار داشت (p?0.01). وزن تر و خشک و تعداد برگ های جوان در سطوح مختلف سلنیوم اختلاف معنی-داری را در سطح احتمال 5 درصد نشان داد با افزایش سطوح سلنیوم اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد در تعداد جوانه، وزن تر و خشک جوانه و همچنین طول و قطر جوانه کلم تکمه ای مشاهده گردید. وزن تر جوانه یا همان عملکرد کل با افزایش سطوح سلنیوم تا سطح 16 میلی گرم در لیتر افزایش یافت. بیشترین عملکرد در سطح 8 و 16 میلی گرم در لیتر سلنیوم مشاهده شد. اثر افزودن سلنیوم بر پارامتر مهم تعیین کیفیت tss معنی دار بوده و سبب بهبود کیفیت گردید. مهمترین آنتی اکسیدانت کلم تکمه ای یعنی ویتامین ث تحت تاثیر تیمار سلنیومی قرار گرفت، بطوریکه با افزایش غلظت سلنیوم تا سطح 8 میلی گرم در لیتر بر میزان ویتامین ث جوانه افزوده شد. با افزایش سطوح سلنیوم میزان نیترات در برگ ها افزایش یافت. با افزایش سطوح سلنیوم از میزان نشت الکترولیت بطور معنی دار کاسته شد. شاخص کلروفیل با افزایش سطوح سلنیوم افزایش یافت. تیمارهای سلنیوم بر مقادیر عناصر اندازه گیری شده معنی دار بود. تیمار سلنیوم باعث کاهش غلظت نیتروژن در برگ ها در مقایسه با شاهد شده بود. با افزایش سطوح سلنیوم غلظت پتاسیم در برگ های جوان و پیر افزایش یافت. تیمار سلنیوم موجب افزایش غلظت سلنیوم در ریشه، ساقه، برگ و جوانه شد.